Efekty kształcenia:
Po przeczytaniu tego artykułu zrozumiesz:
- Definicja monety prywatności
- Mechanizmy prywatności transakcyjnej
- Najpopularniejsze monety prywatności
- Wyzwania etyczne monet prywatności
Moneta prywatności jest rodzajem kryptowaluty, która prywatność i anonimowość użytkownika stawia na pierwszym miejscu. Przykłady popularnych monet prywatności są Monero, Zcash i Dash.
Monety prywatności podkreślają, że przekonanie, iż wszystkie kryptowaluty są anonimowe jest błędne, ponieważ większość z nich standardowo jest pseudonimowa.
Chociaż transakcje kryptowalutowe nie zawierają danych osobowych czy adresu IP, ich pseudonimowość oznacza, że informacje o nadawcy lub odbiorcy mogą zostać pozyskane poprzez analizę schematów i danych transakcyjnych.
Na przykład transakcja Bitcoina rejestruje w blockchainie następujące informacje:
- Hash/identyfikator transakcji
- Adres nadawcy i odbiorcy: Pokazany jako ciąg 34 znaków w systemie szesnastkowym
- Adres reszty: Jeśli wynik transakcji pozostawia niewydane środki (UTXO) są one zwracane na adres reszty
- Znacznik czasu Unix: Czas przesłania transakcji
- Kwota: Ile środków BTC zostało przesłanych
Oto w jaki sposób te informacje mogą być wykorzystane do naruszenia Twojej prywatności.
Ponowne użycie adresu –Ponowne użycie tego samego adresu Bitcoina wiąże wszystkie Twoje zachowania transakcyjne z tą jedną informacją publiczną. Z czasem może to ujawnić usługi, z jakich korzystasz, ponieważ rejestry internetowe agregują znane adresy Bitcoin.
Jeśli dodasz adres Bitcoin do swojego profilu w mediach społecznościowych lub do bloga, na przykład jako sposób wynagradzania/płatności, to również tworzy skojarzenie. W efekcie osoby trzecie mogą ujawnić Twoją tożsamość poprzez Twoją publiczną nazwę użytkownika w mediach społecznościowych, interakcje, profil lub rejestrację domeny.
Wspólna własność wejść – Jeśli transakcja Bitcoin ma więcej niż jedno wejście, można racjonalnie założyć, że wszystkie wejścia pochodzą od tej samej osoby. Te dodatkowe wejścia mogą ujawnić szerszy obraz Twoich zachowań transakcyjnych na podstawie jednej transakcji.
Rejestracja giełdowa –Jeśli dokonujesz transakcji Bitcoin za pośrednictwem scentralizowanych usług, które wymagają od Ciebie zweryfikowania Twojej tożsamości (znane też jako KYC), wówczas giełda może powiązać Twoją tożsamość z historią Twoich transakcji. Niektóre giełdy poproszę Cię również o dane dotyczące adresów wypłat, by spełnić wymogi przepisów o zapobieganiu praniu pieniędzy.
Portfel biometryczny – Niektóre portfele obsługują transakcje w precyzyjny sposób, tworząc wyraźniejszy obraz pełnej historii Twoich transakcji.
Analityka blockchaina
Istnieje konkretna branża zajmująca się śledzeniem transakcji i prowadzeniem wywiadu na temat ścieżek i powiązań transakcji w blockchainach. Firmy tej branży sprzedają swoje usługi rządom, organom prawa i firmom opartym na blockchainach.
Platformy danych blockchaina używają specjalnych narzędzi, by poznać tożsamość właścicieli adresów. Platformy łączą informacje transakcyjne blockchaina z technikami stosowanymi w analizie danych i wewnętrznie opracowanymi modelami.
Analityka blockchaina jest przede wszystkim środkiem strzegącym przed niedozwoloną działalnością jak pranie pieniędzy i hakerstwo, jednak ze względu na swój charakter narusza prywatność kryptowalut.
Projekty monet prywatności
Ponieważ anonimowość nie jest domyślną cechą transakcji w blockchainach, zaprojektowano monety prywatności, aby zaspokoić taką potrzebę. Przy ich projektowaniu wykorzystano kilka cech służących zaciemnieniu lub usunięciu danych transakcyjnych, które zagrażają prywatności nadawcy lub odbiorcy jak na przykład:
Podpisy pierścieniowe (Ring signatures): Pozwalają grupie użytkowników na wspólne podpisywanie transakcji, w ten sposób utrudniając identyfikację tego użytkownika, który zainicjował transakcję.
Niewykrywalne adresy (Stealth addresses): Pozwalają użytkownikom na tworzenie unikalnych, jednorazowych adresów odrębnie dla każdej transakcji, w ten sposób utrudniając osobom trzecim powiązanie transakcji z konkretnym użytkownikiem.
Transakcje poufne (Confidential transactions): Pozwalają na ukrycie kwoty transakcji tak, by była niewidoczna publicznie, co stanowi dodatkową warstwę prywatności.
Mieszanie monet (Coin mixing): Miesza razem monety od wielu użytkowników w sposób utrudniający namierzenie oryginalnego źródła monet.
Popularne monety prywatności
Istnieją setki monet prywatności wykorzystujących cechy wzmacniające prywatność, ale ich kapitalizacja rynkowa i wolumen obrotów stanowi mniej niż 1 % tych wartości ogółem. Skoncentrujemy się na najczęściej używanych monetach prywatności: Monero Zcash i Dash.
Monero (XMR)
Monero, wprowadzone w 2014 roku, jest zdecentralizowaną kryptowalutą, działającą w oparciu o open-source, standardowo zorientowaną na prywatność. Wykorzystuje kombinację podpisów pierścieniowych, niewykrywalnych adresów i transakcji poufnych, by zmaksymalizować prywatność transakcji i utrudnić ich wykrycie.
Urząd podatkowy USA (Internal Revenue Service) wyznaczył nagrodę w wysokości 625 000 EUR dla tego, kto rozgryzie transakcje Monero. Dwie firmy podjęły się tego zadania podpisując kontrakty – Chainalysis i teksaska firma komputerowa, Integra FEC.
Zcash (ZEC)
Zcash zostało wprowadzone w 2016 roku. Oparty na protokole Bitcoina ZEC ma opcjonalne cechy prywatności wbudowane w tzw. zk-SNARKs (zwięzły i nieinteraktywny dowód oparty o wiedzę zerową).
Użytkownicy Zcash mogą wykorzystywać transparentne adresy lub funkcję zk-SNARK do osłaniania adresów, do ukrywania nadawcy, odbiorcy i danych kwoty transakcyjnej. Słabością zk-SNARKs jest fakt, że dodatkowa moc obliczeniowa spowalnia transakcje.
Dash (DASH)
Podobnie jak Zcash DASH jest popularną kryptowalutą oferującą prywatność jako cechę opcjonalną, a nie standardową.
DASH ma wbudowaną funkcję mieszania monet zwaną PrivateSend. PrivateSend pozwala grupie użytkowników na mieszanie monet, dzięki czemu transakcje zyskują na prywatności i stają się trudniejsze do namierzenia. Funkcja wykorzystuje zmodyfikowaną wersję popularnego protokołu zwanego CoinJoin, który miesza wiele wejść i wyjść. Inne popularne portfele prywatności takie jak Wasabi i Samurai również korzystają z protokołu CoinJoin.
Etyka monet prywatności
Korzystanie z monet prywatności podzieliło społeczność blockchaina. Jedni uważają, że prywatność jest podstawowym prawem człowieka i kryptowaluty powinny ją maksymalizować, drudzy, że prywatność nie powinna przesłaniać zagrożeń ze strony nieuczciwych użytkowników.
W 2018 roku Korea Południowa zabroniła handlu monetami prywatności, a Japonia wprowadziła całkowity zakaz ich użycia. W 2020 roku giełdy w Australii zaczęły wycofywać monety prywatności ze swoich ofert.
W tym samym czasie szersze regulacje międzynarodowe dotyczące przelewów pieniężnych zaczęły wywierać presję na monety prywatności. Na przykład Dyrektywa w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy wydana przez UE i międzynarodowe wytyczne Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF), globalnej organizacji monitorującej kwestie prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
Monety prywatności podlegają rosnącym naciskom regulacyjnym, jednak powszechny ich zakaz jest niemożliwy, zatem to użytkownicy i deweloperzy muszą zdecydować po której są stronie. Niektóre monety zredukowały swoje cechy prywatności; szczególnie Dash, do marca 2015 roku noszący nazwę Darkcoin.
Nie da się zaprzeczyć, że przestępcy wolą monety prywatności. Niemniej nielegalne działania stanowią maleńki ułamek działalności krypto i monety prywatności w wielu przypadkach znajdują legalne zastosowanie. Przekonywanie, że powinny być zabronione, jest jak propozycja zamknięcia Internetu, bo ten sprzyja przestępczości.
Wygląda na to, że ta dyskusja jeszcze potrwa, ale rosnące tempo zmian prawnych i działania organów prawa już wytyczają wyraźne granice. Sankcje Departamentu Skarbu USA nałożone w sierpniu 2021 roku na popularny, oparty na sieci Ethereum mikser kryptowalut, Tornado Cash, a następnie aresztowanie wHolandii jednego z deweloperów projektu znacznie podniosło stawkę w walce o prywatność transakcji kryptowalutowych.
