Czy karta dźwiękowa odciąża procesor? Jaką kartę dźwiękową wybrać? - Morele.net (2024)

Wyposażenie komputera w dedykowaną kartę dźwiękową niesie za sobą wiele korzyści, ale tylko wtedy, gdy układ pochodzi z nieco wyższej półki. Tanie i zarazem mało wydajne kontrolery nieznacznie poprawiają jakość dźwięku, ale nadal nie usprawniają pracy komputera. Sama karta dźwiękowa nie zda się na wiele, jeśli pozostały sprzęt oraz multimedia nie będą oferowały odpowiedniej jakości. Kupując kartę muzyczną, trzeba dokładnie przyjrzeć się jej parametrom, a swój wybór uzależnić przede wszystkim od planowanego wykorzystania kontrolera.

Polecane karty dźwiękowe

Po co karta dźwiękowa w komputerze?

Podczas zakupu komputera uwagę przywiązuje się przede wszystkim do zastosowanego w nim procesora, karty graficznej oraz dysku. Użytkownicy znający się nieco bardziej na rzeczy sprawdzają również płytę główną i dostępne na niej złącza, a także zastosowany układ chłodzenia i dostępne miejsce na dodatkowe wiatraki czy chłodzenie cieczą. Mało kto przywiązuje jednak wagę do karty dźwiękowej. W niektórych przypadkach może okazać się to błędem, który później trzeba będzie naprawić, dokupując dedykowany kontroler.

W większości dostępnych zestawów komputerowych karta muzyczna ma charakter zintegrowany, czyli wbudowana jest w płytę główną i stanowi jej integralną część. Tego typu rozwiązania zazwyczaj oferują brzmienie na wystarczającym do codziennego niezbyt wymagającego użytkowania. Znacznie większymi możliwościami, przede wszystkim głębokim i wyraźnym brzmieniem pochwalić mogą się dedykowane karty dźwiękowe, które samodzielnie instaluje się w komputerze.

Jaką kartę dźwiękową wybrać?

Zanim wymienimy dostępne rodzaje kart muzycznych, warto w ogóle wyjaśnić, do czego służy karta dźwiękowa. Tak więc do jej głównych zadań należy rejestrowanie, przetwarzanie oraz odtwarzanie dźwięków. W zależności od stopnia zaawansowania oraz producenta układy dźwiękowe mogą składać się z takich elementów jak: generator dźwięku, przetworniki A/C i C/A, procesor DSP, mikser dźwięku, wzmacniacz sygnałów wyjściowych, złącza wejściowe i wyjściowe, interfejsy do komputera oraz interfejs MIDI. Zastosowane komponenty mają zasadniczy wpływ na parametry oraz możliwości kontrolerów dźwięku. Jak zostało już wspomniane, znacznie wydajniejsze i efektywniejsze są dedykowane karty muzyczne, które mogą mieć charakter wewnętrzny lub zewnętrzny.

• Karta dźwiękowa wewnętrzna – montowana jest do slotu PCI-E płyty głównej, a część kontrolera wraz ze złączami audio wychodzi przez ścianę obudowy na zewnątrz, dzięki czemu możliwe jest łatwe i szybkie podpięcie do układu mikrofonu, słuchawek czy głośników. Karty wewnętrzne dedykowane graczom komputerowym nierzadko wyposażone są w dodatkowe funkcjonalności np. w postaci programowalnego systemu oświetlenia.

• Karta dźwiękowa zewnętrzna – może być podłączana do komputera za pomocą portu USB (to najczęściej spotykane rozwiązanie) lub złączy FireWire albo Thunderbolt. Dwa ostatnie wymienione kontrolery dedykowane są przede wszystkim profesjonalistom i nierzadko goszczą w studiach nagraniowych, umożliwiając podpięcie nawet kilkudziesięciu kanałów jednocześnie. Muzycy-amatorzy oraz fani dobrej jakości dźwięku decydują się zazwyczaj na zakup karty dźwiękowej USB, która jest tania, a także prosta w montażu oraz instalacji – wymaga jedynie podpięcia do portu. Zewnętrzne karty muzyczne USB mogą mieć postać niewielkich rozmiarów akcesoriów, które wyglądem przypominają pendrive’a lub większych „pudełek”. Po tych pierwszych nie należy spodziewać się ponadprzeciętnej jakości ani też funkcjonalności. Są to zazwyczaj tanie kontrolery, które co prawda oferują lepszą jakość dźwięku niż karty zintegrowane, ale zdecydowanie odstają od większych i wydajniejszych konstrukcji. Należy jednak pamiętać, że potencjał dobrych kart dźwiękowych można wykorzystać dopiero przy użyciu porządnych głośników lub słuchawek.

Procesor – co robi?

W większości dedykowanych kart muzycznych spotkać można procesory audio, które wyposażone są w wydajne procesory DSP. To komponenty zdolne do przetwarzania dodatkowych efektów na poziomie sprzętowym. W efekcie karty dźwiękowe nie angażują do pracy CPU, a to z kolei przekłada się na płynniejszą pracę gier komputerowych oraz aplikacji.

Karta dźwiękowa a procesor Do czego procesor DSP? Jego głównym zadaniem jest cyfrowe przetwarzanie sygnałów. DSP odpowiedzialny jest za operacje wymagające dużych mocy obliczeniowych np. generowanie efektów, odfiltrowywanie szumów czy sprzętową akcelerację dźwięku. Procesory DSP posiadają dwa osobne obszary pamięci przeznaczonych tylko dla programu i tylko dla danych. Zintegrowane karty dźwiękowe, które wbudowane są w płytę główną komputera, nie mają własnego procesora DSP i zazwyczaj większość obliczeń wykonuje za nie CPU, co z kolei powoduje jego dodatkowe obciążenie.

Karta dźwiękowa a procesor

Pod względem funkcjonalności zintegrowane karty dźwiękowe niewiele różnią się do układów dedykowanych. Możliwości obu rozwiązań zależą przede wszystkim od producenta, a kontrolery mogę oferować wirtualizację dźwięku przestrzennego, sprzętowe wsparcie DirectSound3D, korekcję pasma EQ, a także rozszerzenia środowiskowe EAX. Wiele osób zastanawiających się nad zakupem dedykowanego układu dźwiękowego zadaje sobie pytanie, czy karta dźwiękowa odciąża procesor i w jakim stopniu wpływa na płynność działania aplikacji. Karty zintegrowane mogą bardziej obciążać procesor komputera, ale nie muszą. Zasadniczą kwestią nie jest tutaj budowa układu i metoda jego połączenia z komputerem, ale sposób, w jaki realizowane są poszczególne zadania – sprzętowo lub programowo. Nie wszystkie dedykowane karty muzyczne mają do dyspozycji własny DSP i nierzadko zdarza się, że korzystają z zasobów CPU. Niemniej jednak w zintegrowanych kontrolerach efekty typu EAX realizowane są przede wszystkim programowo, a dedykowane karty dźwiękowe mogą przetwarzać te efekty sprzętowo. Ma to wpływ na odciążenie procesora i wiąże się z nieco wyższą wydajnością w grach.

Na co zwrócić uwagę kupując dedykowaną kartę dźwiękową do komputera?

Jak widać, zakup dedykowanego kontrolera muzycznego może usprawnić pracę komputera i przyczynić się do płynniejszego działania gier oraz aplikacji przy jednoczesnym słuchaniu muzyki lub odtwarzaniu wysokiej jakości efektów dźwiękowych. Aby karta muzyczna spełniała swoje zadania w 100%, musi zostać odpowiednio dobrana do planowanego zastosowania. Na co zwrócić uwagę kupując kontroler dźwięku do swojego komputera?

• Pasmo przenoszenia – określa zakres częstotliwości, jakie jest w stanie wygenerować karta muzyczna. Wartość dolna odpowiada za tony niskie, z kolei wartość górna za tony wysokie. Dobrej jakości karta dźwiękowa powinna wyróżniać się pasmem przenoszenia na poziomie 20-20000 Hz.

• Parametr SNR – oznacza stosunek mocy sygnału użytecznego do mocy szumów w określonym paśmie częstotliwościowym. Wartość SNR wyrażana jest w decybelach i im jest wyższa, tym lepiej. Parametr SNR karty dźwiękowej do komputera nie powinien być niższy niż 95 dB.

• Częstotliwość próbkowania – jej wartość informuje o liczbie próbek na sekundkę, które są używane podczas zamiany sygnału analogowego na cyfrowy. Częstotliwość próbkowania podawana jest w hercach. Przyjmuje się, że dobra karta muzyczna powinna charakteryzować się częstotliwością próbkowania rzędu 40-200 kHz.

• Głębia próbkowania – to parametr związany z częstotliwością próbkowania, który dostarcza informacji o liczbie bitów wykorzystanych do opisania każdej pojedynczej próbki. Głębia próbkowania często nazywana jest także głębią bitową. Im większa jej wartość, tym łatwiej zredukować szumy kwantyzacji.

• Współczynnik THD – oznacza wartość całkowitych zniekształceń harmonicznych, czyli słabszych sygnałów, które pojawiają się podczas generowania sygnału o określonej częstotliwości. Jak wiadomo, zniekształcenia sygnału nie są zjawiskami pożądanymi, dlatego dobrze, jeśli wartość THD jest jak najbliższa zeru. Współczynnik THD wyraża się za pomocą skali procentowej i jego wartość nie powinna być wyższa niż 0,0005%.

• Poziom szumów – parametr ten informuje o poziome szumów w sytuacji, w której nie jest generowany żaden sygnał audio. Im niższy poziom szumów, tym lepsza karta dźwiękowa. Przyjmuje się, że jego wartość nie powinna być wyższa niż -95 dBA.

• System dźwięku – to od obsługiwanego systemu dźwięku zależy, ile kanałów można jednocześnie podłączyć do karty dźwiękowej. Popularnymi rozwiązaniami są kontrolery, które obsługują systemy dźwięku 5.1, a nawet 7.1.

• Dodatkowe gniazda – niewielkie karty dźwiękowe na USB zazwyczaj wyposażone są w dwa wyjścia słuchawkowe oraz jedno wejście mikrofonowe. Na rynku nie brakuje jednak znacznie wydajniejszych rozwiązań, na pokładzie których znajdują się złącza RCA, S/PDIF, AUX, HDMI, a także interfejsy USB typu C, miniUSB czy microUSB.